Welk onderwijssysteem zouden we nu, in deze tijd van de Internetrevolutie, nodig hebben? Dat is de vraag die misschien, in het kader van alle sociale, maatschappelijke, economische effecten die de internet revolutie op onze maatschappij heeft, wel de meest urgente is. Immers, de kinderen van de hele wereld die nu naar school gaan, moeten er met de daar opgedane kennis en ervaringen nog zo’n vijftig jaar mee verder. En er verandert veel o.a. op het gebied van robotisering, kunstmatige intelligentie, wat een permanent effect zal hebben op de samenleving.

Er zijn mensen, zoals bv. de bekende denker en spreker Sir Ken Robinson die beweren dat het huidige onderwijs systeem de creativiteit bij kinderen doodt en niet meer van deze tijd is. Andere mensen, vooral binnen het onderwijs zelf of daaraan gerelateerd vinden dit weer niet. Elke “technologische” innovatie is hun ogen eerder een bedreiging van de creativiteit. Wat zij zich weer niet realiseren is dat veel van de uitgangspunten van het huidige onderwijs ook gebaseerd zijn op technologische veranderingen, maar dan van 200 jaar geleden.

Wat zou bijvoorbeeld Social Media kunnen bijdragen aan verbetering en innovatie van het onderwijs. Bijvoorbeeld het belang van het leren in groepen, social learning volgens Alfred Bandura. We hebben dan de neiging in eerste instantie te denken aan groepen als klassen, waarin kinderen van dezelfde leeftijd zijn samengebracht. Maar zij denken aan dynamische groepen met wisselende samenstelling, welke afhankelijk is van probleem en studie-onderwerp. Het internet maakt dat ook gemakkelijk mogelijk. Om in groepen samen te werken heb je vandaag de dag geen schoolgebouwen en klassen op basis van leeftijd nodig en nog minder vaste onderwijs-programma’s, en standaard testen. Mensen uit het pre-Internet tijdperk, de radiobode generatie, kunnen zich bij die effectiviteit en kwaliteit van leren niets voorstellen maar er zijn wel degelijk aanwijzingen dat zo’n methode tot meer toepasbare kennis leidt. Is wiskunde saai? Ja, wel op de manier waarop het door de meeste docenten wordt gegeven. Maar als Michio Kaku quantummechanica of de snarentheorie uitlegt op het Internet is dat leuk en inzichtelijk.

Kinderen in het huidige internet tijdperk worden overstelpt met indrukken en prikkels van honderden televisie-kanalen, computers, spelcomputers, iPad’s, smart-phones, reclame, en een grote kring van hele en halve vrienden die allemaal in je sociale netwerk voorkomen. Allemaal prikkels die multi-tasking noodzakelijk maken. Dat is het echte verschil met het tijdperk van de Industriële Revolutie, want wij zijn nog opgegroeid in de vanzelfsprekendheid van het leren in stilte (radio, platen en televisie uit) geconcentreerd werkend en altijd in je eentje, lezend in boeken; eigenlijk heel introvert, waarbij jouw resultaten werden gelegd naast de meetlat van de academische wereld. Het documentatiecentrum op school was een leeg bakje. Over het algemeen worden de huidige technologische veranderingen als negatief gezien op de opvoeding en het onderwijs van kinderen, maar is dat ook terecht? Is het niet duidelijk dat het oude, 19de eeuwse, paradigma voor onze jeugd in het internet tijdperk niet zal werken, en dat dat misschien ook wel de bron is van de toch wel hele hoge schooluitval in het voortgezette onderwijs, en de steeds grotere groep leerlingen die speciaal (extra) onderwijs krijgen of nodig hebben.

Maar wat stellen we er voor in de plaats, in plaats van vast te houden aan oude paradigma’s. Misschien is het wel een goed idee om te experimenteren met nieuwe werkvormen binnen het reguliere onderwijs. Laat zich zelf samenstellende groepen leerlingen van alle niveaus, leeftijden en uit alle windstreken met het hulpmiddel van de Sociale Media gezamenlijk werken aan door docenten gegeven opdrachten, met het internet als grootste en compleetste studieboek ooit door de mensheid gecreëerd als hulpmiddel continue bij de hand. De docent is deel van dat sociale netwerk als moderator en coach, en draagt zelf ook bij met zijn eigen lesinhoud die ook veel gemakkelijker gedeeld kan worden op deze manier. Daarnaast dragen leerlingen zelf bij met leerinhouden. Het zou voor veel leerlingen inspirerend kunnen en moeten zijn, en dat zij door hun gedrag in zo’n elektronisch, virtueel sociaal netwerk, ons veel kunnen leren over wat wel en wat niet tot meetbare kennisvermeerdering leidt maar ook vooral toepasbare kennis binnen de snel veranderende wereld. Met name op het gebied van wat Ken Robinson “Divergent Thinking” noemt.