Blended learning is een didactisch concept dat de verschillende leercontexten – groepsbijeenkomsten, werkplek, leerteam, individueel – met elkaar verbindt vanuit een digitale leeromgeving. Dat zorgt voor een gevarieerde manier van kennisverwerving en kennisdeling, die goed aansluit bij persoonlijke leervoorkeuren. In onze opvatting van blended learning staat het leren van de student centraal. Door specifiek aandacht te besteden aan het leren op de werkplek zorgt blended learning voor een goede aansluiting op de beroepspraktijk.

Bij traditioneel klassikaal onderwijs ligt de basis voor het leren in de groepsbijeenkomsten. In blended learning is die basis juist afhankelijk van de inhoud; bij die inhoud wordt een passende leercontext gezocht. Blended learning verschilt daarmee duidelijk van e-learning of MOOCs, waarin het leren geheel digitaal plaatsvindt. Blended learning draagt bij aan flexibilisering van het onderwijs en maakt een op maat gesneden aanpak voor werkende professionals mogelijk. Zo wordt het aantrekkelijker om naast een baan een (tweede) lesbevoegdheid of master te behalen. Studenten kunnen deels tijd- en plaats onafhankelijk studeren en er is meer ruimte voor differentiatie, profilering en inhoudelijke accenten.

Voor wie is blended learning?

Omdat blended learning verschillende leerarrangementen mogelijk maakt, is de vraag niet voor wíe blended learning geschikt is, maar welk arrangement het beste past bij de persoonlijke opleidingssituatie.

Een mix tussen leeromgevingen

In blended learning zijn er verschillende leercontexten, zowel traditionele als nieuwere, die afhankelijk van de opleidingsvariant anders wordt ingericht en gecombineerd:

• Leerteam
  Interactie met anderen is belangrijk voor het leerproces. De interactie verschuift van het klaslokaal naar het leerteam. Leerteams bestaan uit meerdere studenten die zowel face-to-face als online samenwerken. Studenten hebben zelf de regie en kunnen zelf bepalen hoe ze de samenwerking vormgeven. Het gaat hier niet om gezamenlijke opdrachten of projectwerk, maar om verdieping van de lesstof en kennisdeling door feedback en reflectie op elkaars opdrachten, casussen en praktijkvoorbeelden. Contact met de docent is grotendeels op afstand, bijvoorbeeld via Skype of door feedback per mail.
• Klassikaal
  De klassikale bijeenkomsten staan in het teken van kennisverwerking en -verdieping. Men bereid zich individueel op de groepsbijeenkomsten, waarin wordt gewerkt aan het verdiepen en delen van kennis. De docent is in de bijeenkomst aanwezig als vakinhoudelijk expert en als didactisch begeleider.
• Individueel 
  In de digitale leeromgeving zijn het lesmateriaal en de opdrachten te allen tijde beschikbaar. U kunt er mee aan de slag op een moment dat het beste uitkomt. Voor de klassikale bijeenkomsten bereidt men zich zelfstandig voor.
• Werkplek
  In een hbo-opleiding staat het beroep centraal. Een belangrijk deel van het leren zal plaatsvinden in de authentieke context van de eigen werkplek: de klassen die men als docent-in-opleiding zelf onderwijst, de collega’s waarmee men te maken heeft, de oudergesprekken die men voert, etc. Diverse opdrachten zijn erop gericht om beroepsproducten voor het eigen werk te ontwikkelen en uit te voeren. Omgekeerd dienen ook casussen uit het eigen werk te worden ingebracht in de studie.

De student en zijn/haar leerdoel als basis

De docent kiest geschikte leeractiviteiten en leermaterialen op grond van de leerdoelen van de cursus en de context van de studenten. Voor jongvolwassen voltijdstudenten zijn die keuzes vaak anders dan voor professionals met werkervaring. Voor jongvolwassenen is de keuze voor activiteiten in een klaslokaal vaak de meest logische, terwijl professionals mogelijk meer baat hebben bij zelfstandig werken in kleine groepen, hoewel er ook deeltijdstudenten zullen zijn die behoefte hebben aan veel klassikale tijd. Centraal staat de vraag naar de visie: waartoe leren studenten? De docent kiest die leeractiviteiten en materialen die passen bij studenten en leerdoelen. Iedere keuze in het lesontwerp heeft consequenties voor de andere elementen.

Conclusie

Blended learning kan een breed palet aan keuzes faciliteren. Op deze manier maakt blended learning het mogelijk om onderwijs te ontwikkelen dat aansluit bij een brede groep studenten.